عوامل موثر بر کیفیت پوسته تخم مرغ

پوسته تخم مرغ یک ساختار پیچیده با عملکردهای بیولوژیکی مهم برای محافظت از محتوای درونی تخم مرغ و همچنین برای رشد جنین است. حدود 10 تا 15 درصد تخم‌ مرغ ها به دلیل مشکلات کیفیت پوسته قبل یا در حین جمع‌آوری تخم‌مرغ از بین می‌روند و ضررهای اقتصادی زیادی ایجاد می‌کنند. از این رو تولید تخم مرغ با بالاترین کیفیت پوسته یکی از دغدغه های اصلی تولید است و تاثیر قابل توجهی بر صنعت تولید تخم مرغ تجاری دارد. برای بهبود کیفیت پوسته تخم مرغ می توان از راهکار های تغذیه ای استفاده کرد.

نقش مواد معدنی در کیفیت پوسته تخم مرغ

 مواد معدنی کمیاب که در رشد و نمو از جمله تشکیل پوسته تخم مرغ و استخوان شرکت می کنند، برای مرغان تخمگذار ضروری هستند. مواد معدنی کمیاب ممکن است به عنوان فعال کننده یا اجزای آنزیم های دخیل در سنتز پوسته عمل کنند یا به طور مستقیم با کریستال های کلسیم در طول تشکیل پوسته تخم مرغ تعامل داشته باشند که بر کیفیت آن تأثیر می گذارد. نتایج پژوهشی نشان داد که جیره های غذایی حاوی مواد معدنی کمیاب شامل منگنز، روی، و مس آلی ویژگی های ساختاری و کیفیت پوسته تخم مرغ را بهبود بخشید. مطالعه ای که به بررسی اثرات سطوح پایین مواد معدنی آلی کمیاب (آهن، مس، منگنز و روی) بر عملکرد و کیفیت پوسته تخم مرغ در اواخر دوره تخم‌گذاری پرداخت، نشان داد که مرغ های تغذیه شده با سطوح پایین مواد معدنی پروتئین دار عملکرد و استحکام پوسته تخم مرغ بهتری نسبت به مرغ هایی داشتند که با سطوح یکسانی از ترکیبات معدنی تغذیه می شدند. گزارش شده که جزء معدنی پوسته تخم مرغ تقریباً از 96 درصد کریستال های کربنات کلسیم (CaCO3) تشکیل شده است. از طرفی محققین بیان کردند که افزایش سطح کلسیم در جیره می‌تواند کیفیت پوسته تخم مرغ را در مرغ‌های تخم‌گذار مسن افزایش دهد.

نقش ویتامین ها در کیفیت پوسته تخم مرغ

استفاده از ویتامین های مرتبط با پوسته تخم مرغ یکی از مناسب ترین راهکارها برای حل مشکلات پوسته است. ویتامین D3 یک ویتامین محلول در چربی و عامل اصلی مورد نیاز برای هموستاز مواد معدنی و اسکلتی است و بیان شده که سطوح بالای ویتامین D3 در جیره غذایی می تواند کیفیت استخوان و کیفیت پوسته تخم مرغ را در مرغ های تخمگذار بهبود بخشد.

نقش پروبیوتیک‌ها و پری بیوتیک ها در کیفیت پوسته تخم مرغ

بیان شده که مکمل غذایی پروبیوتیکی ترکیب میکروبیوتای سکوم را تغییر می دهد و منجر به کاهش تولید تخم مرغ بدون پوسته و بهبود معدنی شدن استخوان در مرغ‌های تخم‌گذار می شود. این تأثیر را می‌توان عمدتاً به افزایش در دسترس بودن کلسیم و سایر مواد معدنی نسبت داد. به طور خلاصه، داده‌ها نشان می‌دهند که افزودن پروبیوتیک‌ها نه تنها عملکرد، کیفیت تخم‌مرغ، رشد تخمدان، عملکرد سیستم ایمنی مرغ‌های تخم‌گذار در دوره‌های مختلف تخم‌گذاری، میکروبیوتای روده مرغ تخم گذار را نیز بهبود می‌بخشد، بنابراین راندمان تولید را افزایش می‌دهد.

نقش اسیدهای آلی در کیفیت پوسته تخم مرغ

اسیدهای آلی می‌توانند ارتفاع پرزهای روده را افزایش ‌دهند و سبب بهبود مورفولوژی روده پرندگان شوند، در نتیجه از تخریب و آسیب سلول های اپیتلیال روده جلوگیری می کنند. از طرفی افزایش ارتفاع پرزها سطح بیشتری را برای جذب مواد مغذی فراهم می کند و بهبود عملکرد را به دنبال دارد. بهبود ضریب تبدیل خوراک و حفظ تعادل میکروبی و بهبود استفاده از مواد مغذی جیره در تیمار حاوی اسیدآلی سبب بهبود پوسته تخم مرغ می شود. محققین نشان داده اند که بهبود مشاهده شده در کیفیت پوسته تخم مرغ با افزایش غلظت کلسیم در سرم مرتبط بود که می‌توان آن را به اثر مفید اسیدهای آلی بر جذب کلسیم نسبت داد. تفاوت در کیفیت پوسته تخم‌مرغ نتیجه افزایش جذب مواد معدنی و پروتئین است که افزایش جذب در بالا رفتن رسوبات کلسیم و پروتئین پوسته منعکس می شود و به بهبود کیفیت کمک می کند که منجر به افزایش وزن و ضخامت پوسته نیز می شود.

اثر اسانس های گیاهی بر بهبود کیفیت پوسته تخم مرغ

 اسانس های گیاهی یکی دیگر از موادی است که می تواند بر کیفیت پوسته تخم مرغ تاثیر بگذارد. بیان شده است که مخلوط چند اسانس (روغن آویشن، روغن زیره سیاه، روغن انیسون و روغن رزماری) سبب افزایش ضخامت پوسته تخم مرغ می شود. نتایج یک مطالعه ی دیگرنشان داد که 300 میلی گرم بر کیلوگرم EO (کارواکرول، آویشن و سینامالدئید) می تواند عملکرد تولید مرغ های تخمگذار و کیفیت تخم مرغ را بهبود بخشد.

با توجه به بررسی های انجام شده استفاده از مکمل های خوراکی مانند مواد معدنی، اسیدهای آلی، اسانس گیاهان دارویی، پروبیوتیک ها و پری بیوتیک ها می تواند به عنوان راه حلی برای بهبود کیفیت پوسته تخم مرغ و کاهش ضررهای اقتصادی استفاده شود. در همین راستا شرکت بامداد رسپینا برای کاهش درصد تخم مرغ های شکسته، افزایش وزن تخم مرغ بدون اثرات ثانویه، بهبود مورفولوژی روده، کاهش آلودگی های پوسته تخم مرغ، افزایش استحکام استخوان و تقویت سیستم ایمنی و افزایش سلامتی مرغان تخم گذار با استفاده از پروبیوتیک ها، پری بیوتیک ها ، ویتامین D3 و مواد معدنی کیلاتی محصولی را با نام تجاری پاورشیلد طراحی و تولید کرده است که می توان به راحتی در جیره مرغان تخم گذار استفاده کرد و شاهد نتایج عالی آن بود.

:reference

1. Stefanello, C., Santos, T.C., Murakami, A.E., Martins, E.N. and Carneiro, T.C., 2014. Productive performance, eggshell quality, and eggshell ultrastructure of laying hens fed diets supplemented with organic trace minerals. Poultry Science, 93(1), pp.104-113.
2. Plaimast, H., Kijparkorn, S. and Ittitanawong, P., 2015. Effects of vitamin D3 and calcium on productive performance, egg quality and vitamin D3 content in egg of second production cycle hens. The Thai Journal of Veterinary Medicine, 45(2), pp.189-195.
3. Wen, J., Livingston, K.A. and Persia, M.E., 2019. Effect of high concentrations of dietary vitamin D3 on pullet and laying hen performance, skeleton health, eggshell quality, and yolk vitamin D3 content when fed to W36 laying hens from day of hatch until 68 wk of age. Poultry science, 98(12), pp.6713-6720.
4. Qiu, J.L., Zhou, Q., Zhu, J.M., Lu, X.T., Liu, B., Yu, D.Y., Lin, G., Ao, T. and Xu, J.M., 2020. Organic trace minerals improve eggshell quality by improving the eggshell ultrastructure of laying hens during the late laying period. Poultry Science, 99(3), pp.1483-1490.
5. Richards, J.D., Zhao, J., Harrell, R.J., Atwell, C.A. and Dibner, J.J., 2010. Trace mineral nutrition in poultry and swine. Asian-Australasian Journal of Animal Sciences, 23(11), pp.1527-1534.
6. Xiao, J.F., Zhang, Y.N., Wu, S.G., Zhang, H.J., Yue, H.Y. and Qi, G.H., 2014. Manganese supplementation enhances the synthesis of glycosaminoglycan in eggshell membrane: a strategy to improve eggshell quality in laying hens. Poultry science, 93(2), pp.380-388.
7. Fernandes, J.I.M., Murakami, A.E., Sakamoto, M.I., Souza, L.M.G., Malaguido, A. and Martins, E.N., 2008. Effects of organic mineral dietary supplementation on production performance and egg quality of white layers. Brazilian Journal of Poultry Science, 10, pp.59-65.
8. Sirri, F., Zampiga, M., Berardinelli, A. and Meluzzi, A.A., 2018. Variability and interaction of some egg physical and eggshell quality attributes during the entire laying hen cycle. Poultry Science, 97(5), pp.1818-1823.
9. An, S.H., Kim, D.W. and An, A.B., 2016. Effects of dietary calcium levels on productive performance, eggshell quality and overall calcium status in aged laying hens. Asian-Australasian Journal of Animal Sciences, 29(10), pp.1477-1482.
10. Harikrishnan, S. and Mohan, R., 2018. Dietary factors improving egg shell quality in layer chicken: A Review. Int J Pure Appl Biosci, 6(5), pp.480-487.
11. Likittrakulwong, W., Moonsatan, S. and Incharoen, T., 2021. Enhancement of tibia bone and eggshell hardness through the supplementation of bio-calcium derived from fish bone mixed with chelated trace minerals and vitamin D3 in laying duck diet. Veterinary and Animal Science, 14, p.100204.
12. Yan, F.F., Murugesan, G.R. and Cheng, H.W., 2019. Effects of probiotic supplementation on performance traits, bone mineralization, cecal microbial composition, cytokines and corticosterone in laying hens. Animal, 13(1), pp.33-41. Xu, H., Lu, Y., Li, D., Yan, C., Jiang, Y., Hu, Z., Zhang, Z., Du, R., Zhao, X., Zhang, Y. and Tian, Y., 2023. Probiotic mediated intestinal microbiota and improved performance, egg quality and ovarian immune function of laying hens at different laying stage. Frontiers in Microbiology, 14.
13. Olgun, O., 2016. The effect of dietary essential oil mixture supplementation on performance, egg quality and bone characteristics in laying hens. Annals of Animal Science, 16(4), pp.1115-1125.
14. Xiao, G., Zheng, L., Yan, X., Gong, L., Yang, Y., Qi, Q., Zhang, X. and Zhang, H., 2022. Effects of Dietary Essential Oils Supplementation on Egg Quality, Biochemical Parameters, and Gut Microbiota of Late-Laying Hens. Animals, 12(19), p.2561.
15. Shalaei, M., Hosseini, S.M. and Zergani, E., 2014. Effect of different supplements on eggshell quality, some characteristics of gastrointestinal tract and performance of laying hens. In Veterinary Research Forum(Vol. 5, No. 4, p. 277). Faculty of Veterinary Medicine, Urmia University, Urmia, Iran.